Zeytinyağı sektöründe ihracat yasakları iç piyasada fiyatları düşürmedi fiyatlar yüzde 30 artırdı

Zeytinyağı dalında ihracat yasakları iç piyasada fiyatları düşürmedi fiyatlar yüzde 30 artırdı

Zeytinyağı ihracatında yasaklar kaldırılmalı

Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlamaların iç piyasada fiyatların düşmesini sağlamadığı üzere zeytinyağı fiyatlarının yüzde 30 artışına yol açtığını lisana getiren Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Lideri Davut Er, zeytinyağı ihracatındaki kısıtlamalar sonrasında Türkiye’nin ihraç pazarlarında itibar ve döviz kaybı yaşadığını, yasakların bir an evvel kaldırılması gerektiğini kaydetti.

Zeytin ve Zeytinyağı Dal Buluşması ve Zeytin ve Zeytinyağı İhracatının Yıldızları Ödül Töreni’nde konuşan EZZİB Lideri Davut Er, Türkiye’nin 2022/23 dönemine 50 bin ton zeytinyağı stoğuyla girdiğini, rekoltenin 380 bin ton olarak hesaplandığını, Afrin’den gelen 50 bin ton zeytinyağı dikkate alındığında 480 bin ton seviyesinde zeytinyağına ulaşıldığını, 160 bin ton iç tüketim ve 150 bin ton ihracat olduğunu, yeni döneme 170 bin ton stok ziyadesiyle girildiğini, 2023/24 döneminde 179 bin ton rekolte beklendiğini, zeytinyağı arzında bir sorun olmadığının altını çizdi.

“Türkiye’nin zeytinyağı arzında panik olmasını gerektirecek bir durum kelam konusu olmadığını bir sefer daha vurgulamak istiyorum” diyen Er, “Fiyatlar kısıtlama uygulamasından bu yana yaklaşık yüzde 30 civarında artış gösterdi. İhraç edilemediği için depolarda bekletilen zeytinyağları ise, sıcak hava ve olumsuz depolama şartları nedeniyle bozulmaya maruz kaldı, asidite ve öteki değerli spektler ziyan gördü, yüksek kaliteli sızma yağlar rafinajlık yağlara dönüştü ve bu da yüzde 30’luk bir kıymet kaybına neden oldu. Kelam konusu kısıtlama uygulaması hem iç piyasada hem de ihracatta hiçbir olumlu sonuç doğurmadı” diye konuştu.

Ana maksadımız ambalajlı ihracatı artırmak 

Katma bedeli yüksek ambalajlı ihracatı artırmanın ana maksatları olduğunu vurgulayan Er, kelamlarına şöyle devam etti; “Firmalarımız ithalatçılardan gelebilecek farklı talepleri karşılamak durumunda. Dünyada Catering ve konserve kesiminde faaliyet gösteren firmalar değerli ölçüde zeytinyağını kendi üretimlerinde kullanılmak üzere ülkemizden dökme olarak temin etmekte. Başka yandan hem kutulu hem de dökme mal talep eden alıcılar bulunmakta olup, bu firmalara yalnızca kutulu zeytinyağı satıp dökme taleplerini öteki ülkelerden karşılamalarını beklemek bu alıcıların büsbütün kaybı manasına gelmektedir. Dökme zeytinyağı ihracatı ile ilgili olarak en sık öne sürülen argümanlardan bir tanesi malumunuz, bilhassa İspanya ve İtalya üzere öbür üretici ülkelere, üretimlerinin düşük olduğu periyotlarda eser satarak avantaj sağladığımız. Bu nedenle, ihracat yasağını destekleyen bir kesim de bulunmakta. Lakin, biz bu yaklaşımın hakikat olmadığını düşünüyoruz. Dökme zeytinyağı ihracatımızda, yalnızca İspanya değil, birebir vakitte ABD, Kanada ve Suudi Arabistan üzere tüketici ülkelerin de en kıymetli pazarlarımızdan olduğunu gözlemliyoruz. Dökme zeytinyağı ihracatını yasakladığımızda, bu ülkelere olan ihracatımızın kısıtlanmasıyla, rakiplerimize mal vermeyelim derken direkt bu değerli pazarları kelam konusu rakip ülkelere teslim etmiş oluyoruz.”

1 milyar dolar ihracat maksadımıza ramak kaldı

Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatının 2022/23 döneminde bir evvelki döneme nazaran yüzde 7’lik artışla 172 milyon dolardan 184 milyon dolara yükseldiğini söz eden Lider Er kelamlarını şöyle sürdürdü: “31 Ekim’de sona eren 2022/23 zeytinyağı ihracat döneminde ise, 118 ülkeye ihracat gerçekleştirdik ve toplam zeytinyağı ihracatımız ölçü bazında %158 artarak 58 bin tondan 150 bin tona, fiyat bazında ise %259 artarak 201 milyon dolardan 723 milyon dolara yükseldi. Toplam dal ihracatımız 947 milyon dolara ulaştı ve dalımız dünya pazarlarında çok kıymetli bir yer edindi. 2023 yılında 1 milyar dolara yaklaşan ihracatımızı önümüzdeki 5 yıllık süreçte 2 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz. Bu amaca ulaşmak için yalnızca mevcut klasik formülleri değil, tıpkı vakitte etrafa hassas, güç verimli, toplumsal sorumluluk prensiplerine uygun sürdürülebilir çağdaş üretim tekniklerini de benimsememiz gerekiyor.”

Zeytinyağının besin enflasyonuna tesiri sınırlı

Zeytinyağının besin enflasyonuna tesiri de epeyce sonlu olduğuna da temas eden EZZİB Lideri Davut Er, “FAO datalarına nazaran ülkemizde kişi başına düşen bitkisel yağ tüketimi yılda yaklaşık 25 kg iken, zeytinyağı tüketimi 2 kg’ın altında. Ülkemizde zeytinyağı tercih eden kesim, çoklukla muhakkak bir gelir seviyesine sahip olan ve yüklü olarak eserin üretildiği bölgelerde yaşayan tüketicilerimiz. Bu nedenle, sık sık getirilen kısıtlamaların, besin enflasyonunu denetim etme yerine, üretici ve satıcıları olumsuz istikamette etkileyerek piyasayı daha da daralttığı görülmekte” dedi.

Gültepe; “11 ayda 233 milyar dolar ihracat yaptık”

Zeytin ve Zeytinyağı Bölüm Buluşması ve Ödül Töreni’nde konuşan Türkiye İhracatçılar Meclisi Lideri Mustafa Gültepe, Cumhuriyetimizin 100’üncü yıldönümünü kutladığımız 2023’ün 11 ayında Türkiye’nin yaklaşık 233 milyar dolarlık ihracata ulaştığı bilgisini paylaştı.

“Deprem felaketini, global pazarlardaki daralmayı, kimi dallarımızdaki önemli kan kaybını dikkate aldığımızda değerli bir muvaffakiyete imza attığımızı söyleyebilirim” diyen Gültepe, “Yılı 255 milyar doların üzerinde mal ihracatıyla kapatacağız. Birtakım kesimlerimizde önemli kan kayıpları var. Zeytin ve Zeytinyağı ise 2023’te yıldızı parlayan bölümlerimizin başında yer alıyor. Geçen yıl 500 milyon dolarlık bir zeytinyağı ihracatımız vardı. Bu yıl çok daha başarılı bir performans sergiliyoruz. 11 aylık zeytinyağı ihracatımız yüzde 112’nin üstünde artışla 833 milyon dolara ulaştı. Kasım ayında zeytinyağı ünite ihracatını en fazla artıran beşinci dalımız oldu. Geçen yıl 2,8 dolarlık ünite ihracat kıymeti 2023’te yüzde 36,4 artarak 3,8 dolara ulaştı. Evet geçen yıla nazaran kıymetli bir artış var. Lakin zeytinyağı üzere bir eserde çok daha yüksek ünite pahalara ulaşabiliriz. Bunu da lakin markalaşarak ve tanıtım çalışmalarına tartı vererek başarabiliriz” halinde konuştu.  

İhraç eserlerinde vakit zaman değişik kısıtlamalar ya da nezaretler yapıldığına işaret eden Gültepe, kelamlarını şöyle tamamladı; “Sadece zeytincilik bölümünde değil diğer bölümlerde de oluyor. Pandemi periyodunda öteki dallara, dokuma üzere bir sürü şeyleri yapıyor. Vakit zaman Türkiye’de vatandaşların daha âlâ bir biçimde, daha uygun fiyatlara ulaşabilmesi için bu şekil uygulamalar oluyor inşallah süreksiz olur. Yaptığımız gayretlerden ötürü inşallah daha kısa vakit içerisinde çok hoş sonuçları beraberce alırız. Bilhassa zeytin ve zeytinyağımız için yapılacak olan çalışmalara biz de destekliyoruz.”

Ekonomist Prof. Dr. Yaşar Uysal, “Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler” başlıklı bir sunum yaparken, Türkiye’nin gelişmekte olan ülkeler ortasında rakiplerine nazaran 6 kat enflasyonla gayret ettiğini, rekabetçiliğini koruyabilmesi için enflasyonla uğraşta başarılı olmak zorunda olduğunun altını çizdi.

Zeytincilikte Dünya ve Türkiye: Sektörel İnceleme ve Gelecek Perspektifleri isimli panelde, İYTE Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alper Baba, İktisat Gazetesi Tarım Muharriri Ali Ekber Yıldırım Müellif ve Marka Danışmanı Altay Ayhan ve Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği İdare Şurası Üyesi Levent Bilginoğulları zeytin ve zeytinyağı kesimindeki aktüel gelişmeleri değerlendirdiler.

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği üyeleri ortasında 2022 yılında sofralık zeytin ve zeytinyağı kesimlerinde en çok ihracat yapan ve ödül kazanan firmalar ise aşağıdaki üzeredir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı