Bu proje ile İzmir depremini yaşayan kalp hastalarının travma sonrası stres ve uyku kalitesi belirlenecek

Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Özer’in proje danışmanlığını yaptığı, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Kolu öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kankaya’nın yürütücü, Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Kolu öğretim üyesi  Doç. Dr. Emine Karaman’ın araştırmacı olduğu “Yıkıcı İzmir Zelzelesini Yaşayan Kalp Hastalarının Travma Sonrası Gerilim ve Uyku Kalitesi Açısından Değerlendirilmesi” başlıklı özgün araştırma projesi TÜBİTAK 1002-B Acil Takviye Modülü kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Egeli akademisyenler tarafından yürütülen projelerin TÜBİTAK nezdinde kabul görmesinin sevindirici olduğunu belirterek, “ Akademisyenlerimizin özverili çalışmaları ile her yıl TÜBİTAK’a en çok proje başvurusu yapan ve en çok projesi kabul gören üniversite olmanın gururunu yaşıyoruz. Tam akredite öğrenci odaklı araştırma üniversitemizin en esaslı fakültelerinden olan Hemşirelik Fakültelimizin akademisyenleri de yenilikçi bir bakış açısıyla,   toplumun ve insanlığın geleceğini ilgilendiren problemlere yönelik kıymetli araştırmalara imza atıyorlar. Büyük İzmir sarsıntısını yaşayan kalp hastalarının travma sonrası gerilim ve uyku kalitesi açısından pahalandıran araştırmaları münasebetiyle proje takımımızı tebrik ediyor, muvaffakiyetlerinin devamını diliyorum” dedi.

Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Kısmı öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kankaya,  “Deprem üzere doğal afetler, bireylerin süregiden hayatını önemli bir biçimde kesintiye uğratan, hayat istikrarlarının bozulduğu krizleri barındıran, kritik devirler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemiz bugüne kadar jeopolitik, jeolojik faktörler, yüzey hali ve iklim tesirleri üzere nedenlerle, öncelikle zelzeleler olmak üzere birçok afet tipine maruz kalmıştır. Bir zelzele ülkesi olarak, ne yazık ki 2020 yılının Ekim ayında İzmir’de büyük bir felaket yaşanmış ve bahsedilen yıl içinde tüm dünyada meydana gelen sarsıntılar ortasında bu sarsıntı 119 kişinin vefatına ve  1053 kişinin de  yaralanmasına sebep olmuştur. Yaşanan bu üzere afetler bize çevresel, ekonomik, toplumsal ve ruhsal boyutlarda tesir etmektedir. Zelzele üzere afetlerde bireylerin ve toplumun yaşadıkları problemlere ahenk yapma ve bunların tahlilinde kullandıkları baş etme düzenekleri yetersiz kalmakta münasebetiyle birçok zorlayıcı his yaşanmaktadır. Bilindiği üzere kronik hastalıklar da dünyada önde gelen mevt nedenleri ortasında sayılmaktadır. Bu hastalıklar kapsamında da kalp hastalıkları önceliklidir. Münasebetiyle hem zelzeleler hem de kalp hastalıkları önemli toplumsal ve ekonomik yük oluşturmaktadır. Sarsıntı üzere bir felaketin yaşanmasıyla kalp hastalığı olan bireylerde akut ve kronik bir gerilim tablosu oluşmakta, kardiyovasküler riskte uzun vadeli değişiklikler ortaya çıkmaktadır. Sarsıntı sonrası birinci sene içerisinde kalp hastalığı üzere kronik hastalıkların prognozlarının kötüleştiği, görülme oranlarının (insidansının) arttığı ve bunun da sıhhat maliyetlerinde ve etkinliklerinde yük oluşturduğu görülmüştür. Ayrıyeten afetler sonrası önemli uyku bozuklukları ve afet hipertansiyonu gelişebilmektedir. İzmir’de meydana gelen ve geniş bir alanda hissedilen 2020 zelzelesinde kalp hastalığı olan bireylerde farklı ruhsal reaksiyonların geliştiği ve bunların da mevcut sıhhat sorunlarını kötüleştirerek mortalite oranlarını arttırabildiği öngörülmektedir. Kalp hastalığı olan bireylerin zelzele mağduru olması ve ağır gerilim altında olmaları istendik bir durum değildir. Zelzele sonrasında bireylerin, fizyolojik ve güvenlik muhtaçlıkları tehlikeye girmektedir” diye konuştu.

Doğal afetlerden sonra kardiyovasküler hastalıkları yönetebilmek için sıhhat sistemlerinin önleyici önlemler alması, bilhassa yüksek riskli olan İzmir için çok değerli olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Hülya Kankaya, “Bu nedenle tüm sıhhat grubu üyelerinin bilhassa de biz hemşirelerin afetlere bağlı hastalıklar ve afetlerde kronik hastalık idaresi konusunda şuurlu olmamız gerekmektedir. Bu noktada kalp hastalığı olan bireylerin sarsıntıya bağlı gerilim seviyelerinin ve uyku bozukluklarının belirlenmesinin afet sonrası yaklaşımda (afet kardiyolojisinde) dayanak olacağı düşünülmektedir. Bu açıdan proje ile yapılmak istenen durum tespitinin gerçekleştirilmesi aciliyet arz etmektedir. Çalışmamızda, yıkıcı İzmir zelzelesini yaşayan kalp hastalarının travma sonrası gerilim bozukluğu durumları ve uyku bozuklukları ele alınacaktır. Ayrıyeten, kalp hastalığı olan bireylerde zelzele travmasından etkilenme seviyelerinin ve etkileyen etmenlerin belirlenmesine ait bir durum tespitinin yapılması, uyku sıkıntılarının yaygınlığının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Elde edilecek sonuçlar ile kardiyovasküler sıhhat hizmeti sağlayıcılarının bu popülasyona dikkatinin çekilmesi hedeflenmektedir. Bu çalışmanın sonuçları doğrultusunda girişimsel bir çalışma planlanması da amaçlar ortasında yer almaktadır” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı