Cumhuriyet’in kuruluşuna tanıklık eden eserler hikâyeleriyle büyülüyor

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentin kurtuluşunun 100’üncü yılı kapsamında hayata geçirdiği “Kurtuluşumuzun 100. Yılı Anı Evi” açıldığı günden bu yana 2 bin 500 kişiyi ağırladı. Tarihi Yemişçizade Konağı’nda ziyarete açılan 100. Yıl Anı Meskeni barındırdığı yapıtlarla ulusal gayret periyodunun ruhunu yansıtıyor.

İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer’in İzmir’in kurtuluşunun 100. yılı anısına kente kazandırdığı “Kurtuluşumuzun 100. Yılı Anı Evi” tarihi Yemişçizade Konağı’nda ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor. Ulusal Çaba devrinin ruhunu yaşatacak bir tecrübe merkezi olarak tasarlanan Anı Evi’ni açıldığı günden bu yana 2 bin 500 kişi ziyaret etti. Yaklaşık 200 yapıtın sergilendiği 100. Yıl Anı Evi’nde bağışçılar da ölümsüz anıları İzmirliler ile buluşturmanın gururunu yaşıyor.

Burayı görünce tüylerim diken diken oldu

Kurtuluş gayretine tanıklık etmiş yapıtlarını İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağışlayan İzmirliler epey memnun. Dedesi Manisalı Ali Bey’in yapıtlarını bağışlayan Mehmet Tufan Gökbuket, “1951 Adana doğumluyum. Almanya’da elektrik mühendisliği okudum. İzmir ile ilişkimiz dede kaynaklı. Her ne kadar dedem Manisalı Ali Beyefendi Kula’da doğup büyüse de Kuvayı Ulusala ruhu onu her vakit İzmir’e sürüklemiş. Dedem Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte Trablusgarp Savaşı’nda Suriye ve Cezayir’de savaşlara katılmış. Dedeme ilişkin eşyaların bir kısmını İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne, bir kısmını da Adana’da Halk Kültür Merkezi’ne bağışladık. Oradan da kimi şeyler buraya aktarıldı” dedi.

Kurtuluşumuzun 100. Yılı Anı Evi’nde bulunmaktan ötürü çok memnun olduğunu söyleyen Mehmet Tufan Gökbuket, “Cumhuriyetimizin 100. yılında bu türlü bir yapının ortaya çıkması ve bunun içerisinde olmak bana çok büyük bir gurur yaşattı. Burayı birinci kere geziyorum. Esasen görünce tüylerim diken diken oldu” diye konuştu.

İyi ki bu eserler İzmirliler ile buluştu

Çanakkale Savaşı ve Kurtuluş Savaşı kumandanlarından manevi babası Albay Salih Lütfü Baykara’nın hatıra fotoğraflarını, istiklal madalyalarını, kılıcını, askeri palaska ve apolet üzere eşyalarını Anı Evi’ne bağışlayan Ayla Erdur ise, “Burası çok hoş bir yer. Liderimiz Tunç Soyer’e çok teşekkür ederim. Bizim anılarımız artık İzmirlilerin gözünde bu yapıtlarla canlanacak. 17 yıl savaştaydı. Küçük defterlerinden madalyalarına kadar her şeyi bağışladık. Düzgün ki de bağışladık. Bütün beşerler bu kıssaları dinlesin, bu yapıtları görsün istiyorum” dedi.

Ayla Erdur, İzmirlilere bağışçı olmaları davetinde da bulundu: “Anıları evlerinizde saklamayın. İzmir size çok şey borçlu olacak. Bu yapıtların güzelce saklandığını görünce gözünüz kapalı İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne yapıtlarınızı emanet edeceksiniz.” 

Tarihi kurtuluşa tanıklık etmiş bayrağım var

İzmirli bir ailenin torunu olan Nilgün Baydar, Anı Evi’ne bağışladığı ve kentin kurtuluşuna tanıklık eden bayrak öyküsünü ise şöyle anlattı: “Anneannem işgali görmüş. İşgal vaktinde Beyefendiler Sokağı’ndan Tilkilik semtine gelin gitmiş. Çeyizini Yunan askerlerinin nezaretinde götürmüşler. 8 Eylül’de büyük dedem Osman Paşa meskene büyük bir sevinçle koşturarak ‘Bizimkiler geliyor’ diye herkesi yerinden kaldırıyor. Mustafa Kemal gelecek diyor. O vakit dedem Kemeraltı’nda ticaret yapıyor, kırmızı beyaz top kumaşlar meydana çıkıyor. Sabaha kadar bayraklar dikiliyor. 3 tanesi de Hatuniye Camii’nin şerefeleri ortasına dikiliyor. Uzun yıllar o bayraklar bana miras kaldı. Her ulusal bayramda o devirden kalma bayrağı asardık. Bu kıssayı tarihi kurtuluşa tanıklık etmiş bayrağım var diye anlatıyordum. Sonra bu bayrağı bağışlamak istedim. Anı Evi’nde tekrar o bayrağı görünce anılarım canlandı. Çok duygulandım. Burayı kesinlikle gelin görün. Büyük Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet akıl almaz. Bize bu türlü bir eser bıraktı, var gücümüzle biz de bu emanete sahip çıkmalıyız.”

100. Yıl Anı Konutu bizim için büyük bir miras

82 yaşındaki Mustafa Figen Kutay ise 100 yılı geçen antika akordeonu bağışladı. Kutay, “Tarihe ve tarihi yapıtlara çok meraklıyım. Yurt dışı seyahatlerinde daima müzelere giderim. Orada halk da şuurlu ve her şeyini müzelere bağışlıyor. Ben de akordeonu bağışladım. 100 yıllık antika, anne ve babamızdan kalan bir mirastı. Bu yapıtı İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağışlamak istedik. Belediyenin Yemişçizade Konağı’nı restore ederek bu türlü kıymetli ve değerli bir müze haline getirmesi bizim için değerli bir miras. Her vatandaşın elinde bulunan antika pahasındaki yapıtları müzelere bağışlaması gerekir ki gelecek jenerasyonlar bu kıymetleri görsün” tabirlerini kullandı.

Ülkemizin ne kurallar altında kurtarıldığının evrakları var

6 sene kesintisiz savaşan dedesinin cephede kullandığı şahsî eşyaları bağışlayan Eralp Özefe, “Dedeme ilişkin olan, 100 yılı geçen eşyaların burada sergilenmesinin gerçek olacağını düşündüm. Dedem 1917’den 1923’e kadar cepheden cepheye askerlik yapıyor. En kıymetlisi de bu yaşadıklarını belgeliyor. Cephede yaşadıklarını not tutmuş. Dedemden babama, babamdan da bana aktarıldı. Ben de bu yaşananları derledim. İzmir Büyükşehir Belediyesi de bunu bir kitap haline getirdi. Bu anı meskeninde hem kitap hem de dedeme ilişkin süngü, fişek ve istiklal madalyası çok âlâ korunuyor. Ülkemizin ne kaideler altında kurtarıldığının dokümanları burada var” halinde konuştu.

Mehmet Esat’ın yapıtları de 100. Yıl Anı Evi’nde

Anı Evi’nde Torbalı’da ikamet eden ve orada hayatını kaybeden Kurtuluş Savaşı’nın kıymetli isimlerinden Mehmet Esat İleri’nin madalya, nişan ve tüfek üzere anıları da sergileniyor. İleri’nin eşyaları Ankara Kurtuluş Savaşı Müzesi’ndeydi. Anı Evi’nin açılmasıyla Torbalılı olduğu için eşyalar müzeden emanet alındı. Bir müddet sonra tekrar müzeye teslim edilecek.

Tarihi Yemişçizade Konağı’nın dönüşümü

Yemişçizade Konağı, Konak Kestelli’de bulunuyor. Yapı Alanyalı Konağı olarak da biliniyor. 19. Yüzyıl’da inşa edilen ve Yemişçizade ailesinden günümüze kalan konak, tavan süslemeleriyle dikkat çekiyor. Bugüne dek tapu kadastro müdürlüğü, askerlik şubesi ve Kestelli Kız Okulu olarak kullanılan yapı 2013’te Konak Belediyesi tarafından kamulaştırıldı. İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer davet yaparak konağın Anı Konutu’na dönüştürüleceğini duyurdu ve tüm vatandaşlardan doküman ve nesne temini için başlatılan bağış kampanyasına katkı vermelerini istedi. Kurtuluş Savaşı devrinden günümüze kalan evrak ve nesneler Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’ne (APİKAM) ulaştırıldı ve Anı Meskeni İzmirlilerin katkılarıyla oluşturuldu.

Anı Konutu, Ulusal Çaba devrinin ruhunu yansıtıyor. Odaları anı yerleri olarak tasarlanan yapının “Nadire Kabinesi”, “Yemek Odası”, “Savaşı Nasıl Kazandık”, “İşgal Odası”, “Atatürk ve Çaba Arkadaşları Odası”, “Gölge Sergisi”, “Pencereden Görünenler Odası”, “Kahve Kültürü ve Okuma Odası”, “Bayrak Odası” ve “Sonsuz Anılar” üzere kısımları bulunuyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı