Egeli akademisyenden Melisa bitkisini ilaç sektörüne kazandıracak proje

Ege Üniversitesi Ödemiş Meslek Yüksekokulu Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Programı Dr. Öğr. Üyesi Merve Nazaran Akyüz’ün yürütücülüğünü yaptığı “Melisa Officinalis Üretiminde Organomineral ve Organik Gübre Kullanımının Birtakım Ziraî Parametrelere Etkileri” başlıklı proje, TÜBİTAK 1002 Süratli Dayanak Programı kapsamında desteklenmeye uygun bulundu. Proje kapsamında organik gübre kullanımın melisa bitkisinin yetişmesine olan tesirlerinin görülmesi ve bitkinin ilaç sanayine kazandırılması amaçlanıyor.

Dr. Öğr. Üyesi Merve Nazaran Akyüz ve grubunu tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Üniversitemizde oluşturduğumuz bilim ekosistemi sonucunda akademisyenlerimizin gerçekleştirdiği projeler, TÜBİTAK nezdinde kabul görmeye devam ediyor. Tam akredite bir araştırma üniversitesi olarak TÜBİTAK’a en fazla proje yapan ve projesi en fazla kabul gören üniversiteler ortasında dorukta yer alıyoruz. Dr. Merve Göre Akyüz hocamız ve takımının yürüttüğü proje kapsamında melisa bitkisi iktisada kazandırılacak. Proje grubunu tebrik ediyor, muvaffakiyetlerinin devamını diliyorum dedi.

Tıbbi ve aromatik bitkilerin giderek ehemmiyet kazandığını tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Merve Nazaran Akyüz, “Doğaya dönüşümün giderek arttığı günümüzde tarım topraklarına uygulanan alternatif organik gereçlerin yanı sıra, tıbbi ve aromatik bitkilerin gerek ülkemizde gerekse dünyada, çeşitli maksatlarla kullanımı da günden güne süratle artmış ve kabul görmüştür. Tıbbi ve aromatik bitkiler, doğal ve alternatif tahlilleri tercih eden beşerler tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Bu nedenle, Tıbbi ve aromatik bitkilerin bilinen etken unsurlarına daima yenilerinin eklenmesi başta ilaç, kozmetik, parfüm, boya, baharat, biyoaktivatörler, biyopestisitler ve herbal çaylar üzere ek yeni endüstriyel kullanımlarını ortaya koymakta ve bu bitkilere olan talepleri artırmakta ve büyük bir pazar oluşturmaktadır. Günümüzde çok sayıda kimyasal-sentetik kökenli ilaç geliştirilmiş olmakla birlikte bitkiler, hala tedavide kullanılacak ilaçların en değerli doğal kaynağıdırlar. Artan talebin ve pazar gereksiniminin karşılanması için ‘iyi üretim uygulamaları’ haricinde tarım yerlerine muhtaçlık fazlası pestisit ve kimyasal gübre uygulamalarının sonucunda tarım topraklarının bozulması ve randıman kaybı üzere durumlar kelam konusu olmaktadır” dedi.

“Organik gübre hem etrafa hem tüketiciye fayda sağlıyor”

Organik gübre kullanımın hem tüketici hem etraf açısından yararlı olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi  Merve Nazaran Akyüz, “Kimyasal gübreler yerine organik yahut organomineral gübrelerin kullanımının tüketici, üretici ve etraf açısından sağladığı birçok avantajı bulunmaktadır. Tüketiciler, kimyasaldan uzak yetiştirilen eserlerin daha sağlıklı, daha lezzetli ve etraf dostu olduğunu düşünmektedirler. Organomineral ve organik katı gübre, üreticilerin doğal kaynakları daha âlâ yönetmesine, daha az güç harcamasına ve atık ölçüsünün azalmasına yardımcı olurken toprak kalitesini artırarak toprağı verimli hale getirir ve su kaynaklarını korur. Bu nedenlerle bu biçim eserlere olan talep, yalnızca tüketicilerin sıhhati için değil, tıpkı vakitte etrafın korunması ve sürdürülebilir tarım için de kıymetlidir.

Melisa bitkisinin rosmarinik asit üretiminde yeterli bir alternatif olduğunu lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi  Göre Akyüz, “Melisa bitkisinin biyoaktif hususlarından biri olan rosmarinik asit, antioksidan, anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özellikleriyle bilinmektedir. Bu nedenle, rosamarinik asit, enfeksiyonlara ve inflamasyona karşı muhafaza sağlamak için kullanılan bir bileşen olarak kabul edilir. Bilhassa sinirsel kaynaklı uykusuzluk, gerilim, anksiyete, baş ağrısı ve sindirim sistemi sıkıntılarının tedavisinde tesirli olduğu düşünülmektedir. Ayrıyeten, rosmarinik asit, Alzheimer ve Parkinson üzere nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde de potansiyel olarak yararlı olabileceği düşünülmektedir. Rosmarinik asit Lamiaceae familyası tiplerinde kıymetli bir fenolik asit olup tıp içi ve çeşitler ortası geniş değişimler göstermektedir. Günüzmüzde rosmarinik asite olan muhtaçlık çoğunlukla biberiye bitkisinden karşılanmaktadır. Fakat biberiyenin hala büyük çoğunluğunun tabiattan toplanması, bitkinin çalı formda olması nedeniyle makinalı hasata uygun olmayışı ziraî zorlukları meydana getirmektedir. Bunun tersine otsu yapıdaki melisanın kültürü, işlenmesi ve bakımının makinalı hasada uygun olması ve yaprak-sap hasadının birlikte yapılması, randımanının daha yüksek olmasını beraberinde getirmektedir. Ayrıyeten bu sebepler melisa bitkisini rosmarinik asit üretimi için daha avantajlı pozisyona getirmektedir” dedi.

“Melisa bitkisi ilaç hammaddesi hedefli birinci defa kültür şartlarında üretilecek”

Dr. Öğr. Üyesi  Göre Akyüz, “Dünyada organomineral ve organik gübrelerin melisa bitkisi randıman ve kalite parametreleri üzerine tesirleri ile ilgili kısıtlı sayıda çalışma bulunmaktadır.  Hazırlanan proje ile melisa bitkisinde birinci kere organomineral gübre kullanılacak olup bu uygulamalar kapsamında birinci kez rosmarinik asit değişimleri incelenecektir. Son periyotlarda ilaç sanayi tarafından rosmarinik asit etken unsuruna artan talebin melisa ile karşılanması ve melisanın Rosmarinik asit üretiminde kullanılması değerlendirilecektir. Ayrıyeten melisa bitkisinin ilaç etken hususu ile ilgili birinci kez kültür şartlarında üretimi kelam konusu olacaktır.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı