Endeksa, %25 kira uygulamasının 2 yıllık bilançosunu değerlendirdi Kiralar nominalde %265 arttı; sınırlama kalkınca piyasa dengeyi bulacak

Buna nazaran, 2 yıllık devirde Türkiye genelindeki kiralık konutların kıymeti nominal olarak %265 arttı.

Enflasyondan arındırıldığında ise kira bedelleri %47 oranında yükseldi. Yapay zeka ile gayrimenkul kıymet hesabı yapan ve bu sayede kullanıcıların inançla gayrimenkul satışı yapmalarına imkan sağlayan Endeksa Genel Müdürü ve Kurucu Ortağı Görkem Öğüt, düzenlemenin kaldırılmasının kesimi müspet tarafta etkileyeceğini belirtiyor: “Sınırlamayla birlikte mesken sahipleri ve kiracılar ortasında yaşanan uyuşmazlıklar, piyasada kiralık konut stoğunu azaltan bir tesir yarattı. Bu uygulamanın kalkmasıyla birlikte piyasa orta vadede arz talep yine istikrarını bulacaktır.”

Pandemi sonrasında kira artış oranlarında yaşanan büyük sıçramayı frenleme gayesiyle Haziran 2022’de yürürlüğe konan %25 kira artışı sınırlamasının, temmuz ayı prestijiyle sonlanması bekleniyor. Yeni periyotta kiralık mesken piyasasında nasıl değişimler yaşanacağı merak konusu. Kullanıcılarına büyük bilgi tahlili ve yapay zeka ile gayrimenkullerinin gerçek kıymetini sunan Endeksa, iki yıllık bu düzenlemenin piyasaya tesirlerini kıymetlendirdi. Endeksa’nın tahliline nazaran, 2 yıllık sınırlama devri boyunca Türkiye genelindeki kiralık meskenlerin pahası, nominal olarak %265 oranında arttı. Bu datalar enflasyondan arındırıldığında, Türkiye genelindeki ortalama kiraların iki yıllık süreçte gerçek olarak %47 oranında artmış olduğu görülüyor. 

İl bazındaki 2 yıllık nominal kira değişimlerine bakıldığında ise, birtakım kentlerde Türkiye ortalamasının çok üzerinde artışlar kaydedildiği görüldü. Örneğin en yüksek nominal paha artışlarının görüldüğü Ordu, Manisa, Edirne, Hatay ve Kocaeli’nde kiralık konutlar Haziran 2022 sonrasında ortalama 5 – 6 kat ortasında artarken, tıpkı vilayetlerde enflasyondan arındırılmış bilgilere nazaran kira bedelleri 2 kat artmış durumda. Bu bilgiler, bilhassa pandemi öncesinde ortalama kira fiyatları Türkiye ortalamasının altında kalan birçok vilayette %25 sınırlamasına karşın astronomik kira artışları yaşandığını ortaya koyuyor. 

Pandemi nedeniyle yaşanan kapanmalar sırasında kira artışları konusunda rekor kıran Antalya, Adana, Muğla üzere vilayetlerde ise son iki yıllık süreçte kira bedellerinin gerçek olarak %10-24 oranında düştüğü görülüyor. İstanbul, Ankara ve İzmir olarak en büyük 3 ilin kira değişim düzeyleri tahlil edildiğinde ise Ankara’nın başkalarından farklı bir seyir izlediği görülüyor. Buna nazaran Türkiye gerçek değişim ortalaması %47 iken, İstanbul %31 ile ortalamanın altında artışlar kaydetti. Ortalamanın üzerinde kira artışı gösteren iki vilayetten İzmir’de ise 2 yıllık gerçek kira değişimi %52 iken, Ankara’da ise bu oran %105.

Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, düzenlemenin kaldırılmasının bölümü olumlu istikamette etkileyeceğini söyledi. Özünde kiracıların alım gücünü müdafaa gayesi taşıyan bu düzenlemenin piyasadaki arz talep istikrarını sarstığını vurgulayan Öğüt, şu değerlendirmeleri yaptı: 

“Endeksa bilgilerine nazaran, %25 kira sınırlaması Türkiye genelinde ortalama kira fiyatlarındaki gerçek artışı kısmen durdurabildi. Bilgilerimiz iki yıllık süreçte kiraların gerçek olarak %47 arttığını gösteriyor. Lakin son bir yıllık datalara baktığımızda, Türkiye genelindeki kiralar gerçek olarak %8 düştü. Münasebetiyle birinci yıl mesken sahiplerinin kiraları çok yüksek oranlarda artırdığını; ikinci yılda ise düzenlemenin kira artış oranlarını baskıladığını söyleyebiliriz. Bununla birlikte, meskenini birinci sefer kiraya verecek birçok konut sahibi bu düzenlemenin süreceği ve bir sene sonra kiraya %25’ten daha fazla artırım yapamayacağı varsayımıyla hareket etti. Lakin düzenlemenin kaldırılmasıyla orta vadede, piyasa arz talep istikrarını bulacaktır.”

Öğüt, kira fiyatlarının artık özgür piyasada belirlenecek olmasının konut satışlarına da hareketlilik getireceği görüşünde. Öğüt, “Son devirlerde kiracı-ev sahipleri ortasında yaşanan uyuşmazlıkların artması, kiracılı konutların satışına da yansıyor. Evvelce kiracılı konut daha pahalıyken; son devirlerde kiracısı olmayan boş meskenler daha bedelli görülmeye başlamıştı. Düzenlemenin kalkmasıyla bu bakış açısında da bir değişim yaşanabilir. Endeksa olarak, dalın bu dinamik sürecini yakından izleyerek büyük data tahlili uzmanlığımızla müşterilerimize en aktüel bilgileri sunmaya devam edeceğiz” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı