Haberlere Maruz Kalmış Çocuklara Savaş Nasıl Anlatılır?

Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Çocuk ve Egen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Melek Beğenilen Luş,  savaş ile ilgili haberlere maruz kalmış bir çocuklara savaşın nasıl anlatılacağı hakkında bilgi verdi.

Çocuk ve Egen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Melek Gözde Luş, “En kıymetli noktalardan bir tanesi kavramlar ilgili açık ve çocuğun anlayabileceği bir halde konuşmaktır. Onun telaşlarını anladığını anne babanın lisana getirmesi ve çocuğa itimat vermesi çok değerli. Çocuğun telaşlarını çok kıymetli ölçüde bu durum azaltır ve onunla birlikte haberleri izleyerek tahminen birtakım manzaralardan çocuğu uzak tutarak, çocuğu korumak anne babanın en kıymetli misyonların başında gelir.” dedi.

Ergenler de küçük bir çocuk üzere bu imajlardan etkileniyor

Özellikle ergenlik devrinde çocukların savaş ile ilgili haberlerle direkt ilgilenebileceğini tabir eden Yrd. Doç. Dr. Melek Gözde Luş, şöyle devam etti:

“Aslında politik sorular bile sorabilirler. Kendi görüşünü anne babasının görüşleriyle kıyaslamak isteyebilir ve hatta tartışmak isteyebilir. Anne babanın aslında bu bahislerde ergenler ile konuşması, konuşmaktan çekinmemesi hatta onu dinlemesi, yargılamaması, şayet kendisi üzere düşünmüyorsa, öbür bir görüş bildiriyorsa muhakkak yargılayıcı konuşmaması çok değerli.”

Ergenlerin de küçük bir çocuk üzere bu imajlardan etkilendiğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Melek Gözde Luş, “Savaş ortamında yaşayan çocuklar çok daha önemli travma atlatıyorlar. Şiddete maruz kalmış çocuklar üzere onların da erişkinlik devrine kadar devam eden, travma sonrası birtakım belirtileri gösterdikleri çeşitli araştırmalarla kanıtlanmış. Bu nedenle tahminen de çok uzun sürecek birtakım terapilere ve tedavilere muhtaçlık duyabiirler.” diye konuştu.

Tıpkı yetişkinlerin olduğu üzere çocukların da ruhsal dünyası yıkılıyor

Yrd. Doç. Dr. Melek Beğenilen Luş, savaş üzere yetişkinlerin bile dehşete düştüğü, dehşet içerisinde kaldığı ve epey makûs etkilendiği şiddet ortamında çocukların elbette yalnızca ruhsal olarak etkilenmediklerini de belirterek, şunları anlattı:

“Çocukların pak suya ulaşamadığı, pak yiyeceklere ulaşamadığı, açlık, susuzlukla bilhassa 5 yaş altındaki çocukların mevtle karşılaştığı savaş ortamında birinci öncelik elbette çocukların fizikî olarak sağlıklı olmaları, hayatta kalmaları, pak suya ve yiyeceğe ulaşmalarıdır. Ancak onların ruhsal dünyasında tıpkı yetişkinlerin olduğu üzere çocukların da ruhsal dünyasında savaş epeyce kıymetli yıkım tesiri yaratır. Bilhassa 5 yaş altındaki çocuklarda şiddet içerikli rastgele bir olayın çabucak ardından huzursuzluk, ağlama, her şeye çok reaksiyon verme, hırçınlık, uykusuzluk, anne babanın dediklerine uymama, her şeyi reddetme üzere bir ekip olumsuz belirtiler görülüyor.”

 Çocukları savaş haberlerinden uzak tutmak gerek

 Yrd. Doç. Dr. Melek Beğenilen Luş, öncelikle 6 yaş ya da 7-8 yaş sonrası çocuklarla daha küçük çocuklar ortasında fark olduğunu lisana getirerek, şöyle anlattı:

“Ebeveynler olarak, çocukların soyut kavramları anlamadıklarını, savaş da soyut bir kavram olduğu için buna mana veremediklerini, gördükleri her şeyi sorabileceklerini hiçbir vakit unutmamalıyız. Değerli olan onlara hakikat bilgiyi vermek, onların anlayabileceği bir biçimde konuşmak, anlayabileceği lisandan konuşmak ve onlara inanç vermektir. Zati ebeveynlerin kendilerini anladığını hissederse bir çocuk, kendisini inançta hisseder münasebetiyle derdi çok azalır. 

Ergenlik periyodu içinde aslında bu böyledir. Kendi görüşlerini geliştirmeye başladıkları için kişilik gelişimi ile birlikte ergenler bu mevzular ile ilgili tartışmak isteyeceklerdir. Kendi görüşlerini ortaya koymak isteyeceklerdir. Aslında anne babalar onları yargılamadan dinlemeli, onaylamasalar bile, kendi görüşlerine uymasa bile, yeniden de onları katiyetle rencide etmeden, terslemeden dinlemeli, hak vermedikleri yerler olsa bile onları düzeltmeden yalnızca onların yanında olduğunu gösteren bir biçimde onlarla irtibat kurarak, aslında onlara takviye olmak en düzgün ebeveynlik fonksiyonudur diyebiliriz.” 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı