Mükemmellik arzusuyla çocuktan iyi karne bekleniyor

Yoğun bir periyodu geride bırakan öğrenciler sömestr tatili için gün sayıyor. Birinci periyot 19 Ocak 2024 tarihinde sona eriyor. İstanbul Atlas Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hacer Nermin Çelen, ebeveynlerin harikalık dileğiyle uygun karne beklentisinin olduğunu belirterek karnenin her vakit ebeveynin beklentisini karşılamasının mümkün olmadığını söyledi.

İstanbul Atlas Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hacer Nermin Çelen, karne heyecanının yaşandığı bugünlerde çocuklara yanlışsız yaklaşım konusunda değerlendirmede bulundu.

Neden yeterli karne beklenir?

Ebeveynlerin ekseriyetle çocuklarını her vakit kusursuz olarak görmek istediklerini belirtenProf. Dr. Çelen,“Aileler çocuklarının daima eksiksiz olmasını bekliyor ancak unutmamak gerekir ki beş parmağımız bir değil. Çocuklarımızın alma kapasitesi, dikkat müddetleri ve onları uzun müddet belleğe yerleştirmeleri birbirinden çok farklı olabiliyor. Şayet iki çocuğunuz varsa birbirinden farklı olduğunu görebiliyorsunuz. Alışılmış ki harikalığı istek ettiğimiz için çocuklarımızın da karnesinin düzgün olmasını bekliyoruz” dedi.

Beklenti her vakit karşılanmayabilir

Karnenin her vakit ebeveynin beklentisini karşılamasının mümkün olmadığını belirten Prof. Dr. Çelen, “Oysa ebeveynler kendilerinden de bilmeliler: Her vakit harika sonuçlar alamayabiliriz. Çok yorgun olabiliriz, istediğimiz performansı gösteremeyebiliriz, bazen biz de çok heyecanlanabiliriz. Çocuklarımız için de birebir şeyler geçerlidir. Çocuklar vakit zaman imtihan öncesinde tasa duyabiliyor.  Birtakım çocuklar içe dönük oluyor, yanındaki arkadaşı kadar parmağını kaldırıp karşılık vermiyor” dedi.

Öğretmen ve ebeveyn iş birliği önemli

Karnenin değerlendirilmesinde öğretmen ve ebeveyn yaklaşımının değerli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Çelen, “Öğretmenlerimiz öğrencilerini ne kadar tanıyor. Çok kalabalık sınıflarımız var. Burada ön plana çıkan çocuklar çok parmak kaldıran, karşılık veren, puanları yüksek olan çocuklar oluyor. Art planda kalan çocuklarla çok fazla ilgilenilmeyebiliyor. Konutta de anne ve babalar ne kadar ilgileniyorlar. Çalışan anne babalar var, üst seviye pozisyonda çalışanlar, çocuklarını bakıcıya bırakanlar var. Ya da vardiya ile çalışan emekçi aileleri var ne kadar ilgileniyorlar. Öğretmen ve ebeveynin iş birliği yapması gerekiyor. Ortada sırada değil de bunun daima olarak yapılması değerli. Bilhassa geç gelişen çocukların üzerinde durmamız gerekiyor. Bunların farkında değiliz” diye konuştu.

Öğretmen ve ailenin ilgisi başarıyı getiriyor

Çocuğun yalnızca fizikî muhtaçlıklarının karşılanmasının kâfi olmadığını belirten Prof. Dr. Çelen, çocuğun en değerli gereksinimlerinden birinin ilgi olduğunu söyledi. Çocuğun akademik muvaffakiyetinde öğretmen ve ebeveyn tarafından bir arada gösterilen ilginin ehemmiyetini de vurgulayan Prof. Dr. Çelen şöyle konuştu:

“Ebeveynler okulun istediği kazağı aldığı vakit misyonlarını yaptıklarını zannediyor fakat çocuğun beklediği farklı bir şey. Direktör Semih Kaplanoğlu’nun Yusuf üçlemesinden biri olan Bal sinemasında minik Yusuf bir türlü kırmızı kurdeleyi alamıyor. Karadeniz’de geçen sinemada baba arıcılıkla uğraşıyor. Anne çay toplamaya gidiyor.  Çocuk tek başına yürüyerek okula gidip geliyor, çocukla kimse ilgilenmiyor. Öğretmen de okumayı sökenlere kırmızı kurdele takıyor. Kırmızı kurdeleyi kavanozun içine koymuş, tek tek dağıtıyor lakin çocuk alamıyor. Çocuğun aklı daima o kırmızı kurdelede fakat okumayı sökemiyor. Aile biraz daha vakit ayırabilse öğretmen biraz daha farklı bir biçimde eğitse çocuk o kırmızı kurdeleyi alacak. Onun için öğretmen ve ebeveynin şartlar elverdiği sürece iş birliği yapması gerekiyor.”

Kıyaslamak çocukta telaşa yol açıyor

Karne konusunda çocuğun kardeşleri de dahil kimseyle kıyaslanmaması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Çelen, “Birden fazla çocuğu olan ebeveynlerin çocuklarını kıyaslamamaları gerekiyor. Baba kendiyle kıyaslıyor, ‘Ben senin yaşındayken…’ diye, anne komşuların çocuklarıyla kıyaslıyor. Kıyaslamak hoş bir şey değil, telaş oluşturuyor” ikazında bulundu.

Çocuk ödül için değil, öğrenmek için çalışmalı

Çocuğun okul muvaffakiyetini bir ödül beklentisiyle elde etmesinin sakıncalarına değinen Prof. Dr. Çelen, çocuğa öğrenmek için çalışmasının hatırlatılması gerektiğini tabir etti. Prof. Dr. Çelen, “Bazı ebeveynler çocuk ödül için çalışıyormuş üzere davranıyor. Halbuki öğrenmek için çalışması gerektiğini çocuklara hatırlatmak gerekiyor. Bazen mükafatın dozunu kaçırıyorlar. Bisiklet, scooter, dizüstü bilgisayar, tablet, akıllı telefon üzere büyük paralar verilerek ikramlar alınıyor. Çocuk bu sefer onları almak için çalışıyor. Ezberliyor, tahminen yüksek not da alıyor fakat bir ay sonra sorduğunuzda size yanıt veremeyebiliyor. Onun için çocuğun ödül ismine çalışmaması gerekiyor. Yani çocuğa daima ‘Bunları öğrendiğin takdirde çok rahat edeceksin. Gayesine daha rahat ulaşacaksın’ halinde sözcüklerle hitap etmemiz gerekiyor. Kolay bir başarıysa sırtını sıvazlamak, ‘Beni memnun ettin, ilerde senin daha hoş günlerini göreceğiz’ demek aslında kafidir. Mükafatın büyüklüğü her vakit mükafata ulaşmak için davranış kazanılmasına neden olur” diye konuştu.

Ceza asla istenilen davranışı kazandırmıyor

Çocukların da hislerinin olduğunu belirten Prof. Dr. Çelen,notların zayıf olması halinde çocuğun yanında olunması gerektiğinin altını çizdi.  Prof. Dr. Çelen, “Ceza yerine konuşmamız gerekiyor. Pek sakin bir halde sorunun kaynağının ne olduğunu anlamaya çalışarak… ‘Neden bu türlü oldu sanki? Nerede eksiğin var, birlikte çalışalım, birlikte çaba edelim ve açıkları kapatalım. Tahminen sana uzaktım el uzatamadım’ formunda bir yaklaşımla dayanak olmak gerekiyor, ceza asla… Kıyaslama da bir cezadır. Kıyaslama aşağılık hissini oluşturuyor çocukta. Ceza hiçbir halde istenilen davranışı kazandırmıyor. Çocuk o vakit reaksiyon verebiliyor ve ‘Ben de çalışmıyorum o zaman’ diyebiliyor” diye konuştu.

Prof. Dr. Çelen, ailenin başarılı bir karne getiremeyen çocuğun her vakit yanında olması gerektiğini belirterek “Her çocuk her şeyi yapamaz. Kimi çocuk toplumsal bilgilerde kimi çocuksa matematikte çok yeterlidir. Kimi de fotoğraf yaparken çok başarılıdır. Bunları göz önünde bulundurmak gerekiyor” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı