Pera Müzesi’nde iki fotoğraf sergisi: “Isabel Muñoz: Yeni Bir Hikâye” ve “Zamane İstanbulları”

Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi 17 Eylül’e kadar iki fotoğraf standına mesken sahipliği yapıyor. Türkiye’nin en kıymetli arkeolojik alanlarından Göbeklitepe ve etrafını husus alan Isabel Muñoz: Yeni Bir Hikâye sergisi insanlık tarihinin bu gizemli coğrafyasını Muñoz’un etkileyici bakış açısından keşfetme imkânı sunuyor. İstanbul’un aktüel görsel anlatılarını bir ortaya getiren Zamane İstanbulları ise İstanbul’da yaşayan 11 fotoğrafçının megakentten çarpıcı kesitler sunan işlerini sanatseverlerle buluşturuyor.

İnsanlık tarihinin gizemli coğrafyasına keşif yolculuğu
Ünlü fotoğrafçı Isabel Muñoz Göbeklitepe ve etrafını bahis alan çalışmalarıyla Pera Müzesi’nde sanatseverlerle buluşuyor. Isabel Muñoz: Yeni Bir Hikâye başlıklı stant, dünyanın en eski kült alanı olabileceği düşünülen ve 2018’den bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Taş Tepeler’den Göbeklitepe, Karahantepe ve Sayburç’u, Muñoz’un etkileyici bakış açısından keşfetme imkânı sunuyor. 

Farklı coğrafyalardan insanları ve kültürleri bahis alan monokromatik portreleriyle tanınan Isabel Muñoz, sık sık ziyaret ettiği Türkiye’de semazenlerden zeytinyağı çalışanlarına, yağlı güreşlerden Sulukule Romanları’na farklı mevzular üzerine eğilmişti. Sanatçı, Pera Müzesi’nde ziyarete açılan yeni standında, çok etkilendiği Göbeklitepe ve etrafında, gizem, köken ve sonsuzlukla ilgili soruların peşinden gidiyor. 

Kadim teknikler ve yeni teknikler bir arada 
Isabel Muñoz: Yeni Bir Öykü – Göbeklitepe ve Etrafından Fotoğraflar, Muñoz’un etkileyici bakış açısından insanlık tarihinin bu gizemli coğrafyasını keşfetme imkânı sunarken, ünlü fotoğrafçının kullandığı yeni sistem ve baskı teknikleri açısından da sürprizler içeriyor. Sanatkarın kadim vakitlerde kullanılan metotlardan ilhamla geliştirdiği “Tepetype” tekniğini birinci kere kullandığı fotoğraflar ve Karahantepe’deki insan başı figürüne EEG yardımıyla beynindeki elektrik dalgalarını yansıttığı sıra dışı otoportreyi de içeren ilgi cazip eser, bu yenilikçi çalışmalar ortasında yer alıyor.

Sergiye eşlik eden katalogda, François Cheval’in küratoryal metniyle birlikte, Yekhan Pınarlıgil’in fotoğraf pratiğinin ışıkla münasebetini ve Muñoz’un çalışmalarında hafızanın rolünü inceleyen yazısı ve Merve Akar Akgün’ün sanatkarla gerçekleştirdiği söyleşi yer alıyor. 

Megakent İstanbul’un binbir yüzü 
Refik Akyüz ve Serdar Darendeliler’in küratörlüğünde gerçekleşen Zamane İstanbulları sergisi, İstanbul’da yaşayan ve üreten 11 fotoğrafçının megakenti odağına alan çalışmalarını farklı temalar altında buluşturuyor. Silva Bingaz, Osman Bozkurt, Ci Demi, Kıvılcım S. Güngörün, Ekin Özbiçer, Emin Özmen, Ahmet Sel, Ali Taptık, Kerem Uzel, Fazilet Varol, Cansu Yıldıran’ın işlerinden oluşan fotoğraf standı, sanatkarların kenti şahsî bir etkileşim alanı olarak yorumlama pratiklerini ve İstanbul sokaklarında karşımıza çıkan harikulâde, bir o kadar da olağan tuhaflıkları gündeme getiriyor.  

İstanbul hakkında araştıran, düşünen, kurmacalar üreten bir küme muharririn; Yaşar Adnan Adanalı, Fırat Genç, Şebnem İşigüzel, Melisa Kesmez, Biray Kolluoğlu, N. Gamze Toksoy ve Sibel Yardımcı’nın sergi kataloğu için kaleme aldıkları metinler, Zamane İstanbulları’na kıymetli bir katman daha ekliyor.

Öykülerin ses verdiği fotoğraflar
Sergide yer alan fotoğraflar, bir hikaye dizisine de ilham oldu. Pera Müzesi web sitesi üzerinden okunabilen Zamane Öyküleri adlı diziye, Pelin Buzluk, fotoğrafçı Kerem Uzel’in Dönüşümü Beklemek serisinden ilham alan “Kömür” öyküsüyle katkıda bulundu. Ci Demi’nin Her Şeyin Makûs Gittiğine Dair Emareler serisi, Özge Baykan Calafato’nun “Cihangir” öyküsünde, Cansu Yıldıran’ın Barınak serisi ise Hande Ortaç’ın “Felis” öyküsünde sözlere dönüştü.

Sergiye özel kitap seçkisi 

Küratörler Refik Akyüz ve Serdar Darendeliler, günümüz İstanbul’una dair yaratıcı bir görsel okuma denemesi sunan Zamane İstanbulları için özel bir kitap seçkisi de hazırladı. Pera Müzesi’ndeki standa atfen İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde oluşturulan Zamane İstanbulları Okuma Köşesi, küratoryal metinde bahsi geçen yayınların yanı sıra yapıtlarla ve stantla diyalog kuran, İstanbul’a dair yakın tarihli fotoğraf kitaplarını da içeriyor. İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nün ikinci katında araştırmacıların ve sanatseverlerin kullanımına sunulan okuma köşesinde şu kitaplar yer alıyor:

• Agora / Serkan Taycan
• Ara Guler’s Istanbul / Orta Güler
• Beyoğlu 1930 : Selahattin Giz’in fotoğraflarıyla 1930’larda Beyoğlu / Selahattin Giz
• Beyoğlu, Ben / Sıtkı Kösemen
• Bitmeyen röportaj: İstanbul / Orta Güler
• Bruno Barbey’nin İstanbul’u / ed. Korkut Erdur
• Burası
• Bu Şehr-i İstanbul / Tahsin Aydoğmuş
• Camera Ottomana: Osmanlı İmparatorluğu’nda Fotoğraf ve Modernite, 1840-1914 / Der. Edhem Eldem, Zeynep Çelik
• Dersaadet’in fotoğrafçıları: 19 yüzyıl İstanbulunda fotoğraf: öncüler, stüdyolar, sanatkarlar / Bahattin Öztuncay
• Dün, Bugün İstanbul 
• Foto Galatasaray / Tayfun Serttaş
• Fotoğraflar ve haberleriyle İstanbul hafızası 1924-1931 / Cengiz Kahraman, Mehmet Yüce
• Fotoğraflar ve haberleriyle İstanbul hafızası 1932-1944 / Cengiz Kahraman, Mehmet Yüce
• İçkalpakçı Çıkmazı / Kemal Cengizkan, Dora Günel
• Imagine Istanbul / Paul McMillen
• Important Daguerreotypes by Joseph – Phlibert Girault de Prangey from the archive of the artist, part II : tuesday 18 May 2004
• Istanbul: City of a hundred names / Alex Webb 
• İstanbul Panorama / Arif Aşçı
• Istanbul Timeless / Timurtaş Onan
• İstanbul’u Resmetmek / Ali Taptık
• Kuşların Hatrına / Cemre Yeşil Gönenli & Maria Sturm
• Milyonluk Görünüm: Kentsel Dönüşümün Resimleri
• No One Dies at a Gypsy Wedding / Arjen Zwart
• Osmanlı İmparatorluğu’nda fotoğrafçılık, 1839-1919 = Photography in the Ottoman Empire, 1839-1919 / Engin Özendes
• Stüdyo Osep / Tayfun Serttaş
• Süreyya Yilmaz Dernek ve Ergün Turan Objektifinden BİZ / Ergün Turan, Süreyya Yılmaz Dernek
• Tefrika İstanbul 01 – Fazilet Varol, “Dolana Dolaşa” / Onagöre
• Tefrika İstanbul 02 – “Double Lasmit”, Kıvılcım S. Güngörün / Onagöre
• Tefrika İstanbul 03 – “Şehir Fikri”, Ci Demi / Onagöre
• The Photographers of Constantinople: Pioneers, studios and artists from 19th century Istanbul / Bahattin Öztuncay
• Yıldız Sarayı Fotoğraf Albümlerinden: Yadigâr-i İstanbul / Nurhan Atasoy

Isabel Muñoz: Yeni Bir Hikâye ve Zamane İstanbulları sergileri 17 Eylül 2023 tarihine kadar Pera Müzesi’nde ziyaret edilebilir. Her iki sergiye Pera Müzesi web sitesindeki Dijital Stantlar bölümünden de 7/24 ulaşmak mümkün.

Pera Müzesi Salı’dan Cumartesi’ye 10.00-19.00, Pazar günleri 12.00-18.00 saatleri ortasında gezilebilir. Cuma günleri “Uzun Cuma” kapsamında 18.00-22.00 ortası tüm ziyaretçiler, Çarşamba günleri ise “Genç Çarşamba” kapsamında tüm öğrenciler müzeyi fiyatsız ziyaret edebilir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı