Skolyoz Hakkında Doğru Sanılan 10 Yanlış!
Omurganın 10 dereceden fazla yana eğilmesi ile tanımlanan skolyoz kıymetli bir toplumsal sıhhat sorunu olarak karşımıza çıkıyor.
Eğrilik ileri boyutlara vardığında yalnızca estetik sorun olmakla kalmayıp akciğerlerin ve kalbin sağlıklı işlemesini engelleyerek nefes almayı ve deveranı zorlaştırıyor. Erken teşhis edildiğinde çok uygun bir düzelme sağlanabilmesine karşın toplumda kimi yanlış bilgilerin bu fırsatın kaçırılmasına neden olabildiğini belirten Acıbadem Taksim Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Tezer, Haziran ayı-Skolyoz Farkındalık Ayı kapsamında yaptığı açıklamada, toplumda hakikat sanılan yanlış bilgiler hakkında bilgiler verdi, çok kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Skolyoz yalnızca anne babadan çocuğa geçer: YANLIŞ
DOĞRUSU: Pek çok hastalıkta olduğu üzere skolyozda da genetik transfer kelam mevzusudur. Yani anne babadan geçen genler çocuğa aktarıldığı için şayet genetik olarak skolyoz eğilimi varsa bu çocuklarda risk artmaktadır. Birkaç jenerasyon hiç skolyoz görülmeyen ailelerde bile skolyoz bir birkaç sonraki jenerasyonda ortaya çıkabilir. Hasebiyle “Bizim ailemizde hiç skolyoz hastası yok” kelamı çok hakikat kabul edilmemelidir. Lakin tek başına genetik faktörler de skolyozun oluşumu için tam olarak kâfi değildir. Öbür birçok etken de skolyoz oluşumuna yol açabilmektedir.
Skolyoz olsa kesinlikle ağrı hissedilir: YANLIŞ
DOĞRUSU: Bazı enfeksiyon durumları ve birtakım tümör sorunları nedeniyle oluşan kimi skolyoz tıpkı vakitte ağrılı olabilir fakat skolyozların çabucak tamamına yakını ağrısız bir hastalıktır. İleri derecede skolyoz olan ve işlevsel durumu etkilenen hastalarda ise işlevsel ağrı yani kas ve eklem ağrıları görülebilir lakin bunlar klinik olarak daha az değere sahiptir. Bilinen pek çok ağrılı hastalığa kıyasla skolyoz ağrısız bir hastalık olarak kabul edilmektedir.
Skolyoz yalnızca ameliyat ile tedavi edilebilir: YANLIŞ
DOĞRUSU: Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Tezer “Skolyoz hastalığının ameliyat devresinden evvel mutlaka idman ve/veya korse tedavisi ile izlenmesi ve ameliyatsız tedavi edilebilmesi kelam bahsidir. En kıymetli mevzu; hastalığın erken evrelerde daha küçük derecelerde yakalanabilmesidir. Bu sayede kıymetli sayıda hasta ameliyatsız sıhhatine kavuşabilmektedir” diyor.
Kötü duruş skolyoza neden olur: YANLIŞ
DOĞRUSU: Skolyoz hem kalıtsal temelleri hem de oluş sebepleri çok daha farklı bir hastalıktır. Büyümekte olan çocukların gerek okulda gerek günlük ömürde gerek okul dışı hayatlarında fizyolojik olarak yanlış durumlarda durmaları omurgada sorunlara yol açabilmektedir. Bunların ekseriyetle ismi postural yani duruşa ilişkin omurga bozuklukları olarak nitelendirilir. Bu omurga bozuklukları yani eğrilikleri yahut kamburlukları duruş eğitimi verilerek çok nadiren korse takviyesiyle ve idman programlarıyla düzeltilebilmektedir. Bir çocuğun gerçek skolyoz olması durumunda berbat duruş bozuklukları hastalığın şiddetini artırabilir fakat bu skolyozun sebebi olarak kabul edilmez.
Bazı sporlar skolyoza neden olur, kimileri skolyozu önler: YANLIŞ
DOĞRUSU: Özellikle yüzme ile ilgili genelde eksik ve yanlış bilinen şey; yüzme sporu yapılmakla skolyozun düzeleceği halindedir. Meğer bu hakikat değildir hatta birtakım durumlarda yüzme düzeltmenin bilakis skolyozda artmalara sebep olabilmektedir. O nedenle skolyoz olan çocuklarda hangi sportif faaliyetin ne seviyede ne şiddette uygulanacağı tabipler tarafından yönlendirilmelidir. Gerçek yapılan sportif bir faaliyetin şayet çocukta altta yatan bir skolyoz yoksa skolyoza sebep olacağı kaygısı ise yersizdir. Her sporun kendine ilişkin özellikleri dikkate alınarak çocukların sportif olmaları sağlanmalıdır.
Skolyoz ameliyatı olan hastalar bir daha spor yapamazlar: YANLIŞ
DOĞRUSU: Prof. Dr. Mehmet Tezer “Skolyoz ameliyatı olanların bir daha spor yapamayacakları fikri temelde gerçek değildir. Klasik ve yeni geliştirilen cerrahi usullerle ameliyat edilen hastalar tabiplerinin ve fizyoterapistlerinin uygun göreceği sporları uygun dozda ve şiddette yapabilmektedirler. Skolyoz ameliyatı bireyin spor yapma özgürlüğünü değiştirebilmekte ancak kısıtlamamaktadır” diyor.
Skolyozda cerrahi tedavi 18-20 yaşına kadar yapılamaz: YANLIŞ
DOĞRUSU: Skolyoz ameliyatı muhtaçlık olduğu taktirde yapılabilmektedir. Doğuştan olan skolyozlarda çoklukla 5 yaşın altında bile ameliyatlar gerçekleştirilmektedir. Lakin skolyozun derece ve istikrar hesaplamalarına, şiddetine nazaran ameliyat vakitleri erken yaşlardan ergenlik bitimine yani 18-20 yaşlarına kadar uygulanabilmektedir ve ameliyat gereken hastaların çabucak tamamı bu yaş aralıklarında ameliyat edilmektedir. Fakat tanısı geciken hastalar 18-20 yaşından sonra da uygun usullerle ameliyat edilebilir.
Skolyozu olanlar ve skolyoz ameliyatı geçirenler doğum yapamaz: YANLIŞ
DOĞRUSU: Skolyoz hastalığı ve skolyoz ameliyatları bireyin başka alanlardaki olağan ömürlerini sanıldığının bilakis etkilememektedir. Lakin bel omurgasının eğrilikleri ya da ameliyatla omurganın dondurulması hadisesi olağan doğum faaliyetlerini etkileyebildiğinden bunun kararını bayan hastalıkları ve doğum uzmanları verir ve birtakım hastalarda olağan fizyolojik doğum yerine sezaryen üzere ameliyat teknikleri kullanılarak doğum gerçekleştirilebilir.
Omurga ameliyatları çok risklidir: YANLIŞ
DOĞRUSU: Her cerrahi uygulamanın kendine ilişkin, anesteziye ilişkin riskleri vardır lakin bu riskler bütün ameliyatlarda muhakkak oranlarda kelam mevzusudur. Ameliyat olacak kişinin gerekli başka branşla ilişkilendirilebilecek durumları gereğince incelendikten sonra bu riskler ortaya konabilir. Bu riskler araştırılmadan ve gerekli tahliller yapılmadan hastalık ve ameliyatı ile ilgili risklerden bahsetmek yanlıştır.
Skolyoz ameliyatı olursam felç kalırım: YANLIŞ
DOĞRUSU: Prof. Dr. Mehmet Tezer “Omurga ameliyatı olacak hastalar için bir kent efsanesi formunda felç olur niyeti hakikat ve tıbbi bir fikir değildir. 100 binlerce hasta omurgasından skolyoz ve değişik sebeplerle ameliyat edilmektedir. Yalnızca cerrahi uygulamaya ilişkin olarak nitelendirilebilecek felç hastalığı sanılandan çok çok daha azdır. Günümüzde gelişmiş cerrahi deneyim, ameliyat sırasında uygulanan radyolojik incelemeler, hudutları ölçen nöromonitörizasyon üzere tekniklerin ameliyatta kullanılması, 3D yazıcılarla yapılan ameliyat öncesi görüntüleme tahlilleri ve maket çalışmaları, robotların omurga cerrahisi ameliyathanelerine girmiş olması, artık hastaların ameliyat öncesi periyotta erken yakalanmaları ve buna emsal pek çok sebeplerle felç riski yok denecek kadar azalmıştır” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı