Üniversiteli İçin Yurt Az Kira Çok

İstanbul’da üniversite öğrencilerinin barınma problemleri, artan nüfus ve hayat maliyetleri ile son yıllarda kritik bir hale geldi. İstanbul Planlama Ajansı İPA’nın hazırladığı “Barınma Krizini Üniversite Öğrencileri Üzerinden Okumak: Yükseköğretim Siyaset ve Uygulamalarının İstanbul’daki İzleri” raporu, üniversite okumak için İstanbul’a gelen gençlerin barınma konusunda yaşadığı zorlukları ortaya koyuyor. 

İstanbul Planlama Ajansı tarafından Ekim-Kasım 2024 tarihlerinde hazırlanan “Barınma Krizini Üniversite Öğrencileri Üzerinden Okumak: Yükseköğretim Siyaset ve Uygulamalarının İstanbul’daki İzleri” başlıklı rapor, öğrencilerin karşılaştığı barınma maliyetleri, yurt kapasitesinin yetersizliği, ekonomik sıkıntılar ve devlet siyasetlerinin tesirlerini kapsamlı bir tahlille ele alıyor. Raporda birebir vakitte Türkiye’de ve İstanbul’da barınma krizinin öğrencilerin hayat kalitesi üzerindeki tesirine, devlet evraklarında barınma problemine yönelik tartışmalara, İstanbul’daki öğrencilere, yurtlara, burs ve kredilere yönelik mevcut durum tahlillerine, İstanbul’daki yükseköğrenim ve barınma alanlarının mekânsal izdüşümlerine ve barınma gereksinimlerine dair mekânsal değerlendirmelere yer veriliyor. 

BARINMA KRİZİ ÖMÜR KALİTESİ VE RUHSAL SIHHATİ ETKİLİYOR

Öğrencilerin karşı karşıya kaldığı barınma krizinden doğan meselelerin toplumsal eşitsizlikler yarattığı ve öğrencilerin eğitim, toplumsal hayat, hayat kalitesi ve ruhsal sıhhati üzerinde olumsuz tesirlere sahip olduğu da ortaya çıkan sonuçlardan yalnızca bazıları… 

ÖZEL YURT FİYATI 11 BİN İLE 27 BİN ORTASINDA DEĞİŞİYOR

İstanbul’da öğrenci sayısı ve eğitim kurumu sayısındaki süratli artış, yurt ve konut muhtaçlığını da artırdı. Yükseköğretim Programı Atlası bilgileri ışığında yapılan hesaplamalar sonucunda 2023-2024 eğitim devrinde İstanbul’da yer alan devlet ve vakıf üniversiteleri ile vakıf meslek yüksekokullarının, lisans ve önlisans programlarının örgün öğretim ve ikinci örgün öğretiminde eğitim görmekte olan öğrenci sayısı yaklaşık 800 bin kişi olarak belirlendi. Öte yandan, yükseköğretim eğitimindeki öğrencilerin barınma talebine yönelik olarak ise mevcut KYK yurtları, İstanbul dışından gelen öğrencilerin yaklaşık yüzde 30’unu karşılayabiliyor. KYK yurtlarında kalamayan öğrenciler için özel yurtlar yahut mesken kiralamak maliyet açısından büyük bir yük getiriyor. Özel yurt fiyatları aylık ortalama 11 bin 521 TL ile 27 bin 753 TL ortasında değişirken, üç öğrencinin bir ortaya gelerek mesken kiralaması durumunda bile kişi başı maliyet ortalama 5 bin 056 TL ila 15 bin 223 TL ortasında kalıyor. Öğrencilerin barınma ve ulaşım haricinde öbür sarfiyatları ise ortalama 9 bin 432 TL. İPA’nın her yıl tertipli olarak yaptığı Üniversite Öğrencilerinin Hayat Maliyeti Araştırması’nda da yıllar içerisinde artmaya devam eden ömür masraflarını okumak mümkün. Hasebiyle, İstanbul’da öğrencilerin ömür sarfiyatları önemli bir bütçe oluşturuyor.

TOPLUM İÇİNDKİ AİDİYET DURGUSU ZAYIFLIYOR

Öğrencilerin büyük bir kısmı yüksek kiralar ve artan yurt fiyatları nedeniyle barınma maliyetlerini karşılamakta zorlanıyor. Devlet yurdu bulamayan öğrenciler, yüksek maliyetli özel yurtlara yahut düşük standartlarda konutlara yönelmek zorunda kalıyor ve bu durum birçok öğrencinin eğitimini dondurmasına ya da bırakmasına neden oluyor. KYK yurtları başta olmak üzere, yurtlardaki hijyen eksiklikleri, altyapı sıkıntıları, çok yoğunluk ve güvenlik zaafiyetleri öğrencilerin sıhhat, güvenlik ve akademik muvaffakiyetini olumsuz etkiliyor. Öğrencilerin eğitimine ve toplumsal ahengine mahzur olan barınma sıkıntıları, toplum içinde aidiyet hissini da zayıflatıyor.

BURS VE KREDİ ÖLÇÜSÜ TEMEL MUHTAÇLIKLARI KARŞILAYAMIYOR

Bir başka husus ise Türkiye’de artan ömür maliyetleri karşısında devletin öğrenci burs ve kredi dayanaklarının yetersiz kalması olarak ortaya çıkıyor. 2024 yılı prestijiyle lisans öğrencilerine aylık 2 bin TL olan KYK burs ve kredi ölçüsü, öğrencilerin temel muhtaçlıklarını karşılayabilmekten uzak bir düzeyde. Devletin barınma bütçesinde harcanan ölçü ve öğrenci yurtlarına yönelik yapılan yatırımlar, öteki kamu harcamaları ile karşılaştırıldığında hayli düşük kalıyor. 

Sonuç olarak İstanbul’da öğrencilerin barınma sıkıntıları, ekonomik, toplumsal ve eğitim açısından önemli eşitsizliklere yol açıyor. İPA tarafından hazırlanan rapor, düşük maliyetli ve sürdürülebilir barınma tahlillerinin acil bir biçimde geliştirilmesi gerekliliğini gösteriyor. Bu nedenle, barınma meselesine yönelik merkezi idare tarafından stratejik bir yaklaşım geliştirilmesi epey kıymetli. İstanbul’da öğrencilerin akademik muvaffakiyetlerini destekleyecek, inançlı ve uygun maliyetli barınma tahlilleri, toplumun sürdürülebilir gelişimi açısından da kıymet arz ediyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı